Marc Sneyders
Waarom het nodig is om te zoeken naar manieren om landbouw productiever en duurzamer te maken
Met wetenschap de boer op
10 miljard hongerige monden. De Verenigde Naties voorspellen dat de landbouw tegen het jaar 2050 in staat moet zijn 10.000.000.000 mensen te voeden. We zetten er eventjes alle nulletjes achter om de gigantische uitdaging nog meer tastbaar te maken. (By the way: 10 miljard, dat zijn er 2,5 miljard meer dan nu.) Nog niet onder de indruk? We verhogen de inzet: er komt geen grond bij en het aantal landbouwers neemt af. Paniek? Gelukkig is er de wetenschap, het fundament onder een productieve en duurzame landbouw.
BIJ ONS IN EUROPA
Genoeg. Gezond. Betaalbaar.
Zo willen we ons voedsel op ons bord en in Europa slagen we daar de afgelopen decennia door de bank genomen wonderwel in. Gelukkig! Al moet gezegd: het heeft minder met geluk te maken, dan wel met innovaties in landbouwtechnieken, meststoffen, gewasbescherming, nieuwe technieken voor plantenveredeling, ziekteresistente zaden… Die zorgen ervoor dat de opbrengst per hectare spectaculair is gestegen en de voedselprijs navenant is gedaald, teveel gedaald om de 3de “P” van duurzaamheid (Planet, People, Profitability) te kunnen respecteren. Een eerlijke, remuneratieve prijs voor de landbouw is voor ons een must
Wie hier eet, is blij.
Voor al dat lekkers betalen we gemiddeld 10 tot 15 procent van ons beschikbaar inkomen. Twee generaties geleden was voeding nog goed voor de helft van de uitgaven in het huishoudboekje. Kant één van de medaille: de meesten onder ons weten niet wat honger is en vinden het ongelooflijk aanbod van lekker, gezond en gevarieerd voedsel de normaalste zaak ter wereld. Kant twee van de medaille: te velen onder ons kampen integendeel met overgewicht.
Wie hier eet, is ook een beetje bang.
Ondanks genoeg, gezond en betaalbaar voedsel op ons bord, maken we ons zorgen. Een anekdote, uit het leven gegrepen. “Al die behandelde groenten en fruit, daar durf ik nauwelijks nog van te eten.”, klinkt het bij de kapper. Net kortgeknipte wenkbrauwen gaan de hoogte in bij de repliek: “Ik zou er toch veel van eten als je werkt aan je gezondheid.” “Zou het?” “Ja zeker.”
De feiten. Het Belgische FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) en het Europese EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) dokterden één van de strengste controlesystemen ter wereld uit. Uit hun permanente controles blijkt dat de residu’s van gewasbeschermingsmiddelen in voeding in 97 procent van de gevallen onder de maximumgrens zit. En die overige 3 procent dan? Als je weet dat de maximumgrens een veiligheidsmarge heeft van 100 tot 1000 procent… Helaas is goed nieuws geen nieuws en heerst de marketing van de angst.
Wij delen de zorg voor een goede landbouw.
Is een goede landbouw één goede landbouw? Helemaal niet. Bayer pleit voor een inclusieve landbouw: we zijn ervan overtuigd dat we alle types landbouw zullen nodig hebben in de toekomst. Een voorwaarde: ze moeten duurzaam zijn. Wij willen innovatieve oplossingen bieden voor landbouwers uit alle landbouwsystemen: dit gaat van IPM (integrated pest management), over biologische landbouw, stadslandbouw tot CSA (Community Supported Agriculture). We geloven in een holistische benadering van duurzaamheid en zeker niet in de alleenheerschappij van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Onze doelstelling is ervoor te zorgen dat er ook de komende decennia voldoende voedsel is voor de groeiende bevolking – met welk systeem van duurzame landbouw dan ook. Eén ding is echter zeker: met één soort landbouw zullen we de klus niet klaren.
Kunnen we niet voorzichtig genoeg zijn?
Fungiciden, herbiciden en pesticiden – je moet er verantwoord mee omgaan. Oudere generaties gewasbeschermingsmiddelen maken plaats voor innovatievere oplossingen. Maar zolang ziektes, onkruid en ongedierte kwetsbare oogsten bedreigen, moet de landbouw zich op de juiste manier wapenen. Vaak gebruiken we het beeld van een gereedschapskistje: de landbouwer moet, net zoals een stielman, over een goedgevulde toolbox beschikken met verschillende tools.
Het voorzorgsprincipe waarbij de overheid een stof kan verbieden als er gevaar is voor mens, dier of omgeving is uiteraard een goed principe. Maar ook met het voorzorgsprincipe moet je verantwoord omgaan. Europa grijpt in bij ‘gevaar’, de rest van de wereld bij ‘risico’. Het verschil: een gifslang is gevaarlijk, maar veilig achter glas van het terrarium geen risico. Nog een voorbeeld: charcuterie en alcohol zijn bewezen kankerverwekkers (gevaar), maar het risico wordt bepaald door de hoeveelheid die je ervan eet/drinkt. Alleen: in die gevallen nuanceren we graag. Als het om nieuwe landbouwtechnieken of -producten gaat, is er geen nuance. Revolutionaire nieuwe gentechnieken zoals CRISPR worden door de medische wetenschap toegejuicht en voor de landbouw ten onrechte gelijkgeschakeld met ggo’s. Als Europa aan de top van de agri-food industrie wil blijven staan, is een wake up call nodig.
EEN WERELDWIJDE UITDAGING
Met 10 miljard zijn we in 2050 en daar komen tegen 2100 nog eens 1,5 miljard mensen bij, volgens schattingen van de Verenigde Naties. Latijns-Amerika, Afrika en Zuid-Oost Azië kennen een fenomenale bevolkingsexplosie. Meer mensen, minder landbouwgrond. Dat probleem oplossen lijkt de kwadratuur van de cirkel, maar wij bij Bayer denken mee te kunnen werken aan de oplossing.